Interview met een planteneter: Boris

Het heeft even geduurd voor er weer een nieuw interview klaar was, want ik was de laatste tijd vooral bezig met koken en recepten bedenken, en niet zozeer met veggies scouten ;-) Na de interviews met Jesse, Maurits, Annika en Jasmin is nu de beurt aan de eerste Amsterdamse vegan Boris!

Wie ben je en wat doe je allemaal?
Ik heet Boris en ben 30 jaar oud. Ik woon in Amsterdam, samen met mijn vrouw Laura en onze dochter Nina die beiden vegetariër zijn. Wij wonen, samen met twee geadopteerde katten, in het Centrum van Amsterdam, in de Jordaan. Ik ben huisvader en dierenhulpverlener bij de Amsterdamse Dierenambulance. Daarnaast doe ik ook vrijwilligerswerk voor Bont voor Dieren en het kinderboerderijen project van Stichting Konijnen Belangen. Mijn hobby’s zijn gamen, klimmen, hardlopen en koken.  

Hoe omschrijf je jouw eetpatroon?

Ik eet veganistisch. 

Sinds wanneer eet je zo?

Ik ben gestopt met eieren, kaas en melk nadat ik de documentaire Earthlings had gezien. Dit is inmiddels bijna een jaar geleden. Daarvoor was ik wel al een aantal jaren vegetariër, dat ben ik mede geworden door de invloed van mijn vrouw en het undercover varkensonderzoek van Ongehoord.  Ik at tot die tijd veel vlees, het liefst biologisch maar als dat er niet was, at ik wat er wel was.

Wat was de aanleiding om je voedingspatroon te veranderen?

Gesprekken met mijn vrouw, die al langer vegetariër was en o.a. dus ook het  undercover varkensonderzoek van  Ongehoord, hebben bij mij er voor gezorgd dat ik kritischer ben gaan kijken naar wat ik eet. Toen ik las over de  documentaire Earthlings moest ik die zien. Nadat ik deze met afschuw en verbazing had gekeken, kon ik niks dierlijks meer gebruiken zonder dat ik die verschrikkelijke beelden weer in mijn hoofd kreeg . Dit gaf mij een heel naar gevoel. Omdat de meeste beelden uit de film wel uit Amerika kwamen,  ben ik mij er in gaan verdiepen of het in Nederland er net zo aan toe gaat.  Toen ik ontdekte dat er in Nederland ieder jaar 30 miljoen hanen op hun eerste levensdag worden vergast of worden versnipperd, hoefde ik geen eieren meer.  En toen ik tevens ontdekte dat voor de productie van melk (en kaas), het kalf bruut bij de moeder wordt weggehaald hoefde ik ook geen melk (en kaas) meer.

Was dat lastig? En gaat dat nu beter?

In het beging vond ik het wel lastig. In zoveel producten zit iets dierlijks verstopt. Veel van mijn gebruikelijke gerechten bevatten vaak wel ei, melk of kaas namelijk. Ei en melk zijn gemakkelijk te vervangen in recepten, maar de typische kaassmaak is een stuk lastiger. Ik was eerst ook bezorgd voor mijn gezondheid, maar nu ik er meer over weet ben ik dat helemaal niet meer! Nu ik meer lekkere recepten weet en beter ben gaan koken, gaat het allemaal heel gemakkelijk.

Hoe reageerde je omgeving op je veranderde eetpatroon?

Mijn vrouw was er in eerste instantie niet echt blij mee aangezien ik degene ben die thuis meestal kookt. Anderen zagen het als iets tijdelijks.  Nu ik beter en gevarieerder ben gaan koken, vindt mijn vrouw het niet meer erg en geniet ze van mijn kookkunst. We hebben hier goede gesprekken over gehad en onze eetbehoeften zijn nu beter op elkaar afgestemd. Mijn vrouw en dochter eten bijvoorbeeld wel graag kaas en ei en ik kook zo nu en dan gerechten, waar deze producten dan achteraf apart bij geserveerd kunnen worden voor hen. Zo zijn en blijft iedereen thuis toch tevreden!

 

Heb je een documentaire of boek wat je mensen aanraadt?

Ja, dat heb ik zeker!  “Het groene geloof” van Janet Barkas is een goed gedocumenteerd en gedetailleerd boek over de geschiedenis van het vegetarisme. ‘’Got  the Facts on Milk”, ‘’Earthlings’’,  ‘’Meetyour Meat’’, ‘’The Witness”,  “Kill it,Cut it, Use it”, ‘’Fat sick and nearly dead’’ en ‘’Forks over knives’’ zijn allemaal goede documentaires! En natuurlijk  de “Best Speech You Will Ever Hear” van Gary Yourofsky.

Wat eet je op een doordeweekse dag?

Ontbijt: 4 sneetjes bruin brood met pindakaas en een grote kop thee

Tussendoor: fruit en water

Lunch: havermout en quinoa pap met appelstroop, gedroogde vruchten/bessen en noten

Tussendoor: fruit/noten/dadels en water

Avondeten: dat is iedere avond anders. Ik kook veel met peulvruchten, tofu, sojaproducten, (meergranen) pasta, (zilvervlies)rijst, verse groenten, couscous, quinoa, zaden, noten, seitan, tempeh, paddenstoelen, aardappelen. Je kan hierbij dan denken aan vegan broodje shoarma, pompoen lasagne, pizza, linzensoep, maaltijd salade etc.    
Snack: zelf gemaakte vegan koekjes/muffins/taart. En als ik ’s avonds met mijn vrouw een goede film of serie kijk (meestal in het weekend) snoepen we daar graag chips, noten, Japanse mix, gedroogd fruit of pure chocolade bij.

Hoeveel geef je per week ongeveer uit aan voeding, en waar doe je boodschappen?

Voor mijn vrouw, dochter en mij samen, denk ik aan ongeveer 80 euro. Ik doe de boodschappen bij de Jumbo, op de (boeren)markt, de natuurwinkel en toko. 

Wat is je favoriete eten?

Lastig, ik vind zo veel dingen heel erg lekker, maar iets wat ik al meer dan 20jaar elke dag eet is bruin brood met pindakaas en ik geniet daar na al die jaren nog steeds heel erg veel van :).

Heb je een favoriet kookboek of kookblog?

Op de sites Watmaakt Suzette nu?, Vegetus, thePPK.com - en  bij de Plantaardige keuken natuurlijk - staan heerlijke gerechten.  

Als je buiten de deur eet, wat of waar eet je dan graag?

Een lekker patatje met satésaus of de gevulde köfte van Cigkoftem vind ik heerlijk. Laatst heb ik met mijn vrouw bij het restaurant de Vliegende Schotel gegeten (die zit bij ons in de Jordaan) en dat is ook uitstekend bevallen!

Wat is jouw tip voor mensen die zich net willen verdiepen in een diervriendelijke leefstijl?

Documentaires kijken, lezen, nieuwe gerechten en ingrediënten proberen.  Andere vega’s  ontmoeten, bijvoorbeeld via speciale “vegan-groepen” op Facebook en bij een veganistisch restaurant eten. En als je eens de ‘fout’ in gaat: vooral jezelf niet gaan opvreten, maar er van leren!

Bedankt voor je tijd Boris! Leuk om eens te lezen hoe dat er in een 'gemengd gezin' aan toe gaat.

Heb jij nog vragen voor Boris? Zou je zelf eens in deze rubriek willen komen, of ken je een 'veghead' die je het hemd van het lijf zou willen vragen? Laat het ons hieronder weten! 

Oud-Hollandsche Kruidnoten

Jawel, het is weer zo ver! Kruidnotentijd! Volgens de supermarkten begint die tijd altijd al rond mijn verjaardag (begin september) maar eigenlijk zijn de kruidnoten natuurlijk pas onlangs met de boot naar Nederland gekomen ;-) Ik ben dol op alles met speculaaskruiden en kan hier oneindig van eten. Daarom heb ik me dit jaar voorgenomen om géén kruidnoten te eten voor 5 december. Het is bijna gelukt. Ik heb 1 keer toegegeven... maar daarna de draad weer opgepakt. Whoohoo! Scheelt echt wel flink in de kilo's, want anders zou ik dagelijks zo'n zak kunnen leegeten (oeps).

Vorig jaar had ik al een recept gepost voor heerlijke speculaas cupcakes. Een vega recept voor kruidnoten kon niet langer uitblijven, nu grote fabrikanten zoals Albert Heijn ineens koemelk in de kruidnoten zijn gaan doen (nergens voor nodig, want dat ging jaren prima zonder). In een facebookgroup kwam al een noodkreet voor een simpel recept voor plantaardige kruidnoten, well: here they are! Je kunt vrijwel alles bij de supermarkt kopen, behalve plantaardige margarine. Ik denk dat je hiervoor ook de minarine van Alpro kunt nemen, hoewel iets minder lekker. Beter koop je een kuipje margarine bij de biologische winkel, je doet er erg lang mee en het smaakt heerlijk in gebak.

Voor een bakplaat vol (circa 25 stuks) kruidnoten heb je nodig:

• 40 gram plantaardige margarine, op kamertemperatuur
• 50 gram (bruine) basterdsuiker
• 1/2 theelepeltje zout
• 1 theelepel speculaaskruiden
• 100 gram bloem
• 5 gram (1 flinke theelepel) bakpoeder
• 2 eetlepels soja-, rijst- of amandelmelk

Verwarm de oven voor op 170 graden.

Meng de margarine met suiker, zout en speculaaskruiden. Voeg 50 gram bloem, het bakpoeder en 1 eetlepel sojamelk toe en roer door. Voeg vervolgens de overige 50 gram bloem en eetlepel sojamelk toe.

 Bak de kruidnoten in 20 minuten gaar. Laat ze minimaal 10 minuten afkoelen (=krokant worden!) voordat je ervan snoept. Geniet ervan!

Een weekje in de bossen

Om een drukke periode lekker af te sluiten zijn mijn vriend en ik afgelopen week een heerlijk midweekje weg geweest. We besloten om een bungalow in een natuurgebied te boeken en kwamen zo bij Putten, waar we lekker burgerlijk op een Landal park zaten. Wij hadden alleen geen koters bij ons gelukkig ;-) maar Jurjen's hond kon wel lekker mee.

Wat een geluk hadden we met het weer! We hebben veel zon gehad, lekker frisse herfstdagen en alleen op de vertrekdag een beetje regen. Bepakt en bezakt wandelden we van het station Putten naar het bungalowpark, het was vast een mooie vertoning voor de Putt'naars. De rust die ik had zat hem vooral in dat ik mijn iphone had uitgezet en ingeleverd bij Jurjen: even geen e-mail, facebook of twitter aan mijn hoofd. Heerlijk zeg! Ik heb dan ook geen foto's gemaakt van al het lekkers wat we hebben gegeten (dat was ook best een keer fijn hoor, om gelijk te kunnen eten ipv eerst 100 shots maken ;-)). Maar toch vertel ik er graag even over omdat het altijd leuk is om te lezen wat je als veganist op vakantie eet.

Deze foto is van internet, maar we hebben veel van dit soort prachtige natuur gezien!

In Putt'n (ja dat moet je zo uitspreken volgens de inheemse bevolking) zat er een natuurvoedingswinkel waar we op de heenreis gelijk langs zijn gelopen. Daar hebben we dus lekker makkelijk boodschappen kunnen doen. Sowieso zaten er voor zo'n kleine gemeente best veel verschillende supermarkten, dus er was keuze genoeg. We hadden ook nog fietsen gehuurd en kwamen zo terecht in Ermelo, waar ze bij de natuurwinkel helaas geen professor Grunschnabel ijs verkochten (zoals wel vermeld op de website...) maar genoeg ander lekkers verkochten.

We aten:
Op maandagavond
Rode bieten risotto met 'energie-medaillons' (van het merk Soto)

Dinsdag
Ontbijt op bed gekregen! :) : vega omelet met bladgroenten erdoor, witte bonen in tomatensaus, gebakken tomaatjes en toast
Als lunch nog wat risotto
Diner bestond uit (meegebrachte) hamburgers van het merk Fry's, op pita brood met sla, tomaat, augurk, veganaise en ketchup

Woensdag:
Ontbijtje/brunch op bed door mij: scrambled basilicumtofu, tempeh bacon, witte bonen in tomatensaus, gebakken tomaatjes en toast
Diner: Erwtensoep met knolselderij en gebakken rooktofu

Donderdag:
Samen ontbijtje gemaakt: appel-speculaaspannenkoekjes hmmmm!
Lunch: nog flink wat overgebleven erwtensoep
Diner: Pitabroodjes met gebakken paprikareepjes en 'strips' van Fry's, met posteleinsalade, tomaat, augurk, veganaise & ketchup

Vrijdag (laatste dagje alweer...)
Ontbijtje van omelet burgers op basis van rooktofu

Tussendoor hebben we gesmuld van verschillende soorten chips, yofu, van bonvita rijstmelk ijs (wat is dát lekker!) en my favourite: stevia-chocolade. Het was trouwens ook heel gaaf om te zien dat de koffie & thee die we van het park kregen, fair trade was, net als dat de vaatwasserblokjes (yess we hadden een vaatwasser, wat heerlijk!!) van het bio merk Klok waren. De verzorginsproducten in de badkamer waren van Rituals, een merk wat geen dierproeven uitvoert en voornamelijk plantaardige producten aanbiedt. Gaaf! Nou nog wat meer vegan/bio producten in het winkeltje op het park, en dan waren we helemaal happy geweest, hoewel we dan wel de fietstocht naar Ermelo gemist zouden hebben ;-)

Vooral wilden we lekker genieten dus (voor ons doen) hebben we niet uitgebreid geëxperimenteerd in de keuken. We hebben ook heerlijk gewandeld door de bossen, waar we helaas nog een nertsenfokkerij tegenkwamen :( Zo vlakbij de bewoonde wereld. Afschuwelijk om te zien hoe die diertjes in mini kooitjes individueel opgesloten zitten. Het was zo massaal, en de geur... de geur was zo, zó smerig dat ik met migraine terugkwam. Ik weet gelijk weer waarom ik never ever iets met bont zal tolereren.
Verder hebben we wel lekker films gekeken, spelletjes gespeeld en uitgebreid van het bad en de open haard gebruik gemaakt. Ik kwam heerlijk ontspannen terug en heb weer helemaal zin om te experimenteren in de keuken. Gaan we vaker doen, zo'n weekje relaxen!

Pesto Burgers

Het kan best lastig zijn om een lekkere plantaardige burger te scoren. In veel bekende merken van de supermarkt zit ei of koemelk verwerkt, ondanks herhaaldelijk mailen met het verzoek of ze hun producten niet met hun tijd wilden laten meegaan (blijf mailen mensen!).

Gelukkig is daar DIY, oftewel: Do It Yourself. Dat klinkt dan gelijk mega ingewikkeld, maar dat valt reuze mee. Burgers zijn een stuk makkelijker te maken dan cake, waarbij je met allerlei nauwkeurige verhoudingen en chemische reacties rekening moet houden. Bij burgers is dat niet zo. Het enige is dat je erop moet letten dat ze niet uit elkaar vallen, maar zelfs in dat geval zou het nog lekker zijn - alleen geen schoonheidsprijs verdienen.

Dit eenvoudige recept voor pesto burgers haalde ik uit het boekje The Best Veggie Burgers on the planet, een geweldig boek met een scala aan burgerrecepten. Ik zag dit recept en wou het gelijk uitproberen. Het worden er 8, best veel dus, maar je kunt ze prima invriezen! Ook kun je ze lekker delen, bijvoorbeeld met je vriendje. Als de jouwe nou toevallig ook niet van zongedroogde tomaat
houdt, dan zeg je er gewoon niet bij dat dat er ook in zit en zal die waarschijnlijk met smaak eten ;-)

Ik heb rijstmeel gebruikt om de burgers te binden, dit is te koop bij de biologische winkel. Zodoende zijn de burgers glutenvrij. Als je tarwemeel of tarwebloem gebruikt kun je alles bij de supermarkt kopen (maar dan is het niet meer vrij van gluten).

• 100 gram bruine rijst
• 1 eetlepel olie
• 250 gram kastanje champignons, in kwarten
• 1 ui, fijngesneden
• 10 zongedroogde tomaatjes
• 1 potje plantaardige pesto (bv. AH Puur & Eerlijk)
• peper naar smaak
• 200 gram rijstmeel

Kook de rijst volgens de instructies op de verpakking gaar en laat afkoelen.
 
Verhit de olie in een koekenpan en bak de champignons met de ui 5 minuten. Zet dan het vuur uit. Doe de tomaatjes in de keukenmachine en maal fijn. Voeg de rijst, champignons, ui en pesto toe met wat peper naar smaak en maal tot een fijn mengsel.

Doe het burgermengsel in een mengkom en voeg beetje bij beetje de rijstmeel toe. Je hebt zoveel nodig dat je precies mooie burgers kunt vormen, dit ligt maar net aan hoe vochtig je mengsel is. Laat het burgermengsel 20 minuten in de koelkast staan.

Verwarm de oven voor op 180 graden en doe bakpapier op een bakplaat. Vorm 8 burgers van het mengsel en bak ze 15 minuten. Draai ze dan om en bak ze nog 15 minuten. Eet smakelijk!

Maak je eigen chocoladevla

Iedereen die wel eens trek heeft in plantaardige chocoladevla weet dat die van Alpro een flinke aanslag op je portemonnee doet. De prijs variëert van € 2,16 tot  €3,70 per liter, niet niks dus. Zeker niet als je het vergelijkt met de dierlijke variant, die vaak nog veel goedkoper is. Dat is gek, want het kost veel meer energie om koe melk te laten produceren dan om van plantaardige producten zoals soja melk te laten produceren. Het geheim zit hem in een boel subsidie van de overheid. (Er wordt ons een plaatje van 'vrije markt' voorgehouden, terwijl de overheid in feite per jaar 2,5 miljard euro subsidie uitreikt om dierlijke producten aan de man te brengen.) Daar kan je echter niet zoveel aan veranderen, tenzij je politiek actief wordt natuurlijk. De oplossing ligt wat dichter bij huis: maak je eigen chocoladevla! :D

Ik maakte deze met vanille soja melk. Zeker als je deze in de aanbieding koopt, ben je goedkoper uit. Er zijn regelmatig sojamelk aanbiedingen bij de ene of de andere supermarkt, en dan sla ik vaak groot in. Het is lang houdbaar en in de kelder staat het niemand in de weg. Mocht je nou een grote voorraad naturel sojamelk hebben, dan kun je ook daarmee deze custard maken hoor: voeg dan wat suiker en vanille extract toe. Dit recept heb ik bedacht voor de kookworkshop die ik afgelopen zaterdag voor de YFM gaf, en gelukkig was Merijn zo lief om het voor me te testen want ik was mega druk met de voorbereidingen. De foto's zijn ook door hem gemaakt!

Dit recept is voor 1 portie (of 2 kleine porties), je kunt het vermeerderen al naar gelang je behoefte.

• 250 milliliter vanille sojamelk (1 klein pakje)
• 11 gram maïszetmeel (maïzena)
• 11 gram cacaopoeder

Meng maïszetmeel en cacaopoeder en schenk er genoeg sojamelk bij om het op te lossen. Breng de rest van de sojamelk aan de kook. Zodra het kookt roer je het chocopapje erdoor, terwijl je met de garde klopt. Goed kloppen om klontjes te voorkomen! Breng opnieuw aan de kook en laat een paar minuten zachtjes doorkoken. Haal de pan van het vuur en doe de vla in een kom om af te koelen. Als de eerste hitte eraf is kun je het in de koelkast zetten om het sneller te laten afkoelen. (Als je echt erg trek hebt in chocola werkt de vriezer ook, maar dat is niet zo goed voor je vriezer ;-)).

Eet smakelijk!

Groene risotto met raapstelen en rucola

Jullie hebben het vast allemaal al gemerkt: die verdraaide R zit alweer in tijdje in de maand. Nou vind ik dat in het begin best leuk (september yay verjaardag!) maar de dagen blijven maar korter worden en sinds de wintertijd is ingegaan kan die R me gestolen worden en heb ik er eigenlijk een beetje de P in.

Gelukkig zijn er meerdere dingen die hierbij kunnen helpen. Zo is het voor ons Hollanders verstandig om vitamine D bij te slikken in de winter, want dan is de zon niet krachtig genoeg om deze vitamine zelf te kunnen aanmaken. Ook op tijd naar bed gaan & op tijd opstaan, genoeg naar buiten & bewegen en een gezonde voeding helpen bij de winterblues. De sleutel voor een gezonde voeding is zoveel mogelijk onbewerkte producten eten, voornamelijk planten, en goed variëren. Daarbij kan ik je vertellen dat groene bladgroenten zoals boerenkool, rucola, spinazie en postelein de meest gezonde groenten zijn - ze bevatten de meeste voedingsstoffen.

Met dit echte comfort food haal je de R helaas niet uit de maand, maar je stopt hem wel in je eten. Na de rode bietenrisotto en de oranje pompoenrisotto volgt nu groene risotto met rucola en raapstelen, ik werd bij het horen van de naam al verliefd. Inspiratie hiervoor kwam uit het boek Big Vegan dat ik van mijn lief heb gekregen. Is toch best prettig, dat hij indirect mee helpt met bloggen ;-)

Voor 2-3 personen heb je nodig:

• 1 eetlepel milde olijfolie
• 1 rode ui, fijngesneden
• 2 teentjes knoflook
• 250 gram risotto rijst
• 250 milliliter witte wijn
• ongeveer 3/4 liter (750 mL) hete groentebouillon
• 40 gram rucola
• 1 bosje raapstelen, schoongemaakt
• 150 gram witte bonen
• scheutje rijstmelk
• 1/2 theelepel zout
• paar eetlepels edelgist
• 1 bakje tuinkers, afgeknipt
• handje peterselie, fijngesneden

Verhit de olie in een ruime pan en fruit de ui een paar minuten. Pers de knoflook erboven uit (snij ook de restjes fijn!) en bak nog een klein minuutje. Voeg risotto rijst toe en bak 2 minuten mee. Voeg dan de wijn toe en breng zachtjes aan het koken. Laat de wijn rustig in trekken. Voordat de risotto begint droog te koken, voeg je een scheut van de bouillon toe. Laat de bouillon rustig in trekken maar voorkom dat de risotto droogkookt.

Stoom ondertussen de rucola 3 minuten en doe in de keukenmachine. Doe hetzelfde met de raapstelen, die moeten iets langer (5 minuten). Voeg ook deze toe aan de keukenmachine, samen met de witte bonen, rijstmelk en de helft van het zout. Pureer tot een groene mousse.


Als de bouillon op is en de risotto zo goed als klaar is, strooi je de edelgist en resterend zout erover heen. Roer de groentepuree samen met de tuinkers en peterselie door de risotto. Eet smakelijk!

Een dagje meekijken bij melkveehouders

Door de Youth Food Movement was ik uitgenodigd om op een door hen georganiseerde themadag over koemelk te komen spreken. Om te vertellen over waarom ik geen koemelk consumeer, in combinatie met een kookworkshop om te laten zien dat je ook zonder koemelk heerlijk kunt eten. Op deze themadag, Melkwaardig genaamd, bezochten we diverse boeren. Als eerst gingen we langs een kleine melkveehouderij, een familiebedrijf dat ook zelf kaas maakt van de koemelk. Dan bezochten we een bio-dynamische boerderij, waar ik zelf helaas weinig heb gezien omdat ik toen bezig was met de voorbereidingen van de lunch. Ten slotte gingen we langs een groter melkveebedrijf dat aan Friesland Campina levert.

Ik moet zeggen dat ik het woord melkvee al erg denigrerend vind, maar na een dag langs al die boeren merkte ik dat ik al snel ongevoeliger werd voor zulke termen en voor het leed waaraan je wordt blootgesteld. Gek, hoe snel dat gaat.

Maar leed was er genoeg te zien. De meeste lezers weten het vast al, maar ik herhaal het toch nog maar even. Koeien zijn geen natuurlijke melkfabriekjes, maar moeten net als een mens eerst bevallen van een kleintje voordat de melkproductie op gang komt. Daarvoor wordt een koe eerst kunstmatig geïnsemineerd, gekruist met een stier die voor de boer gunstige eigenschappen heeft. Een koe is net als een mens 9 maanden zwanger en pas in de laatste 6 weken van die zwangerschap, wordt ze apart gezet met andere zwangere dames en hoeft ze eventje niet gemolken te worden. De kalfjes worden direct gescheiden van de moeder, onder andere omdat de koeien besmettelijke ziektes hebben waarvoor de kalfjes nog geen afweer hebben. Maar ook omdat de boer precies wil meten hoeveel van de eerste melk (biest) het kalfje drinkt (dit is de enige melk die een kalfje van haar moeder krijgt), en om te voorkomen dat er een verdere band ontwikkelt tussen moeder & dochter. Toch staan beide vaak nog dagen te loeien om elkaar.

Een pasgeboren kafje, in een klein hok, gescheiden van de koe

Deze cyclus herhaalt zich meestal 4 keer gedurende het leven van een melkkoe. Na een paar jaar zal de melkproductie verminderen en gaat de koe naar de slacht. Wat er met die kalfjes die steeds geboren moeten worden gebeurt, deed één boer heel mysterieus over, anderen gaven direct - en eigenlijk zonder gevoel - toe dat de stiertjes weggaan om voor kalfsvlees gemest te worden (die worden maximaal 8-12 maanden oud). Deze stiertjes worden beschouwd als afvalproduct van de zuivelindustrie. Van de pasgeboren koetjes wordt de helft gebruikt om de moederkoe te vervangen en de andere helft wordt verkocht of geëxporteerd. Even rekenen vertelt je zo de leeftijd die een koe in de melkvee-industrie haalt: vanaf de leeftijd van 15 maanden kan een koe zwanger worden en er is een 50/50 kans op een mannetje. Een koe bevalt elke 13 maanden opnieuw. Per 4 zwangerschappen is er een nieuwe koe die deze gaat vervangen (2 stiertjes naar de slacht, 1 koetje wordt verkocht, 1 koetje vervangt moeder melkkoe). 15 maanden + 4 * 13 maanden = 67 maanden, oftewel 5,6 jaar. Terwijl een koe van nature 20 tot 25 kan worden, wordt zij in de industrie op zo'n vroege leeftijd geslacht. Oude koeien bestaan dus helemaal niet!


Wat verder een flinke indruk heeft gemaakt, is de automatische melkmachine die ik zag op de boerderij die aan Campina levert. Het is absurd om te zien. Koeien worden deze machine ingelokt met brokjes, die vrijkomen bij de juiste koe (ze hebben allemaal een chip in hun halsband). De borstels wassen de uiers en met behulp van lasers worden de tepels opgespeurd, waarna de pompen op de tepels gezet worden en gaan melken. Ondertussen krijgt de koe een soort kleine medische check, ze wordt gewogen en de melk die 'afgetapt' wordt, wordt direct doorgemeten op een aantal waarden om te kijken of het nog wel goed gaat met de koe (of eigenlijk: of haar melk verkoopbaar is).

Ik heb een foto'tje gemaakt van deze melkmachine, maar helaas was er niet zoveel ruimte voor het hele overzicht.

 

Deze foto is van onder, je ziet de machine die net bezig was met het schoonborstelen van de tepels. Die witte staven met rode punt zijn de zuignappen die vervolgens op de tepel aansluiten.

Mijn bijdrage aan deze dag was van een ander kaliber. Ik liet een filmpje zien over hoe het er op een melkvee boerderij (dairy farm) van Cadbury (Engels chocolademelk) eraan toe gaat. (Kun je hier kijken.) Toen ik van te voren een filmpje uitzocht vond ik dit best schokkend, maar het gekke is dat het op deze dag niet meer zo verbazingwekkend was, nadat je hebt gezien hoe de boeren met hun koeien omgaan. Verder vertelde ik over de gevolgen van de consumptie van koemelk voor je eigen gezondheid (koemelk is immers voor kalfjes, en voor de meeste mensen heeft het negatieve gezondheidseffecten.), over de milieu impact van de veehouderij (zoveel methaan uitstoot!), en over de wereldvoedselproblematiek en dat het efficiënter is om zelf alle plantaardige gewassen te eten, dan om deze aan dieren te voeden en dan het vlees of hun melk te consumeren (er is immers gemiddeld 8 kilo planten nodig voor 1 kilo vlees). Meer weten? De documentaire 'Got the Facts on Milk' kan ik je aanbevelen:

Gelukkig kreeg ik van de YFM jongeren flink wat kritische vragen, dus ik ga er van uit dat ik ze aan het denken heb gezet. Sowieso waren ze erg enthousiast over de lunch die we bereid hadden, bestaande uit heerlijk biologisch brood met tuinkruiden spread, walnoten-champignonpaté en een heerlijke kokos-pompoensoep. Er werd ook gefilmd voor The Milk Story, in opdracht van Friesland Campina. Ik ben erg benieuwd hoe ik in beeld ben gebracht, maar dat zullen we over een week te weten komen. Ik vond het een leerzame dag en vooral vond ik het erg leuk om mijn gedeelte te doen. Wie weet dat ik het vaker ga doen! :)

En nog even voor een happy ending... ik vind dit filmpje van P!nk een mooi beeld schetsen van hoe krom het is wat de mens koeien aandoet:

Maak je eigen hot dogs

Ben je wel eens op zoek naar een lekkere vega burger of vega worst? Vaak kom je dan terecht bij de biologische winkel, want in de supermarkt liggen doorgaans alleen producten waarin wel dierlijke producten zitten. Voor puur plantaardige producten heb je meer geluk bij de Vegetarische Slager of bij iets als een Ekoplaza. Echter niet alles is écht lekker, en het is ook nog eens best wel duur. Vooral die prijs houdt mij tegen om de producten te kopen. Bijvoorbeeld het merk Wheaty maakt best lekkere dingen, maar ik heb er eigenlijk nog maar weinig van geprobeerd.

Gelukkig is er een eenvoudige oplossing voor: do it yourself! Deze seitanworstjes zijn zo'n ideale oplossing. Het is weinig werk om ze te maken en het is wel goedkoop. Seitan is gemaakt van glutenpoeder. Gluten is het eiwit in tarwe (waar sommigen allergisch voor zijn). Seitan kan je maken van tarwemeel, maar dat kost heel veel tijd omdat je dan zelf nog de gluten eruit moet 'wassen'. (Dit kost úren...) Enter glutenpoeder. Zelf koop ik het bij de vegetarische toko in de Wagenstraat in Den Haag. Je komt het ook vaak tegen bij molens, er zijn molens waarbij je het online kunt bestellen zoals bij Molen de Hoop. Verder vind je het bijvoorbeeld bij de Biomarkt in Amsterdam, 's Nederlands meest veganfriendly biowinkel. Vroeger kocht ik het ook bij een roti shop in Zoetermeer. Je ziet: op de meest vreemde plekken kom je het tegen.



Glutenpoeder is goedkoop en je kunt er van alles mee maken. Rookworst, burgers, balletjes, gyros: afhankelijk van welke kruien je gebruikt en op welke manier je het bereid, kun je er alle kanten mee op. Wij maakten nu een soort hot dogs - lekker zeg! En het mooie is: het is zó weinig werk. Je doet alles in de keukenmachine, vormt de worstjes, pakt ze in, doe ze in de stoompan en klaar!

Er gaan nogal wat kruiden in, want dat is wat deze worstjes zo lekker maakt. Geloof me, het is het waard om die kruiden in te slaan: als je deze worstjes eenmaal hebt gemaakt, wil je ze elke week eten! Verder moet je misschien even op zoek naar liquid smoke. Hoewel je deze heerlijke smaakmaker ook kunt weglaten is het een waardevolle toevoeging. Zelf koop ik het bij de supermarkt hier in de wijk, omdat er veel expats wonen verkopen ze veel Amerikaanse producten. Een flesje kost meestal tussen de 4 en 7 euro, en ik doe nu al 3 jaar met 1 flesje. Het is zó vreselijk lekker, dit is ook echt je zoektocht waard! De laatste tips: amandelmeel en sesamolie vind je bij de bio winkel, hoewel je ook zelf wat amandelen kunt malen. Sesamolie vind je zelfs bij Albert Heijn bij de Oosterse producten, en bij de toko.


Nou, meer dan genoeg gekletst, aan de kook! :)

Voor 10 hot dogs heb je nodig:

• 250 gram tofu
• 1/4 theelepel van elk: gemalen komijn, kardemom, gemalen foelie (of nootmuskaat)
• 1/2 theelepel van beide: (zwarte) mosterdzaadjes, gemalen koriander
• 1 kleine theelepel zwarte peper
• 1 theelepel zout
• 2 theelepels paprikapoeder (of 1 theelepel zoete & 1 theelepel scherpe paprikapoeder)
• 1 teentje knoflook, in stukjes
• 1 klein uitje of 2 bosuitjes, grof gehakt
• de blaadjes van een paar takjes tijm
• 2 eetlepels zonnebloemolie
• 1 eetlepel sesamolie
• 2 eetlepels sojasaus
• 1/2 theelepel liquid smoke
• 5 eetlepels amandelmeel
• 3 eetlepels edelgist
• 150 gram glutenpoeder
• 1 eetlepel arrowroot of maïzena

Pureer de tofu fijn in de keukenmachine en doe in een mengkom. Doe alle ingrediënten behalve de gluten en arrowroot in de keukenmachine en maal fijn. Voeg dit toe aan de tofu en roer goed door.

Voeg glutenpoeder en arrowroot toe en kneed er een mooi deeg van. Doe dit minimaal 5 minuten.

Verdeel het deeg eerst in 2 porties, en verdeel dat dan weer in 5 porties. Vorm van elk stukje met je handen een hotdog. Pak dit strak in in aluminiumfolie, draai ze goed aan op het einde.

Stoom de worstjes 40 minuten, waarbij je ze na 20 minuten omkeert in de stoompan (voorzicht, hot hot hot dogs!).

Eventueel kun je er met vega bladerdeeg (te koop bij de biowinkel) nog deze mummies van maken:

Gecaramelliseerde witlof met ginger ale & pastinaakpuree

Er zat weer witlof in mijn groentepakket dus dat was weer even puzzelen wat ik ermee zou doen. Ik vond dit Britse recept en dat klonk wel goed, dus we gingen aan de slag. Pas tijdens het koken (de fout der koksfouten) kwam ik erachter dat er ale in het recept ging. Geen bier of ale in huis, wat nu? Ik dacht aan de fles ginger ale die ik nog wel in de koelkast had staan en besloot dat erin te mikken. Nou werd me dat toch lekker! Een heerlijke zoete witlof met een fruitige nasmaak. Ook vriendin Shira die mee at was razend enthousiast. Nu weet ik wat ik voortaan ga maken met witlof, dit is echt heerlijk!

Wij aten er pastinaakpuree bij, maar je kunt ook good old aardappelpuree maken.

Een foto is helaas niet gelukt, want ik was eigenlijk al begonnen met eten, ontdekte toen pas hoe lekker het was en dacht: HIER MOET IK OVER BLOGGEN! ;-) Verder was de zon ook al een tijd onder, balen is dat met wintertijd. Maar als ik het later nog eens maak zal ik een mooie foto maken voor bij dit recept. Tot die tijd leen ik even de foto van de Telegraph.

Voor 2 personen heb je nodig:

• 400 gram pastinaak, schoongeboend
• ongeveer 100-150 milliliter rijstmelk
• 1 theelepel dragon
• 1/2 theelepel zout
•  peper naar smaak

• 100 gram amandelen

• 1 eetlepel (koolzaad)olie
• 3 stronkjes witlof
• 1 ruime eetlepel palmsuiker, oerzoet of bruine suiker
• 100 milliliter ginger ale
• 1 eetlepel tamari of sojasaus
• 1 theelepel grove mosterd

Kook de pastinaken in 20 minuten gaar. Voeg genoeg rijstmelk toe om te kunnen pureren en doe dan de dragon, zout en peper erbij.

Rooster de amandelen in een droge koekenpan zo'n 5 minuten, blijf goed draaien zodat ze niet aanbranden. Laat ze daarna een beetje afkoelen en hak ze grof.

Snijd de witlof doormidden en verwijder het (bittere) hart, ongeveer 3 centimeter in de lengte snij je weg. Verhit koolzaadolie in een hapjespan en bak de witlof aan beide kanten mooi bruin in ongeveer 8 minuten totaal. Voeg de suiker toe en bak even mee om de witlof te caramelliseren, draai de
witlof nog eens om. Voeg ginger ale, tamari en mosterd toe en laat dit nog even mee bakken.

Schep de amandelen door de pastinaakpuree en serveer met de witlof. Tip van Shira: schenk wat van de overgebleven gingerale/tamari marinade over de puree, smullen!

Geroerbakte spruitjes met tofu en shirataki noedels

Nu het weer spruitjestijd is, kan ik eindelijk dit recept posten. Ik heb dit eigenlijk al vorige winter gemaakt maar vergat het toen te bloggen, en woepssss voor ik het wist was de spruitjestijd voorbij en had het niet veel nut meer. Nu liggen de kleine powerkooltjes echter weer volop in de winkel en verschijnen ze weer in het groentepakket. Dus nee het is niet de week van de spruit hier, maar het is toeval dat er achtereenvolgens 2 spruitjesrecepten online komen :)


Ik vind het erg lekker om spruitjes te roerbakken met een pittig sausje, liefst één waar gember doorheen zit. En daarbij at ik shirataki noedels. Daar kijk je misschien vreemd van op... ik ken ze ook nog niet zo lang. Ze zijn te koop bij toko's en schijnen erg gezond te zijn - voor noedels zijn ze dat zeker. Om het verhaal nog mooier te maken: ze worden gemaakt van konjak. Een google search geeft je meer informatie over deze bijzondere noedels, wat ik vooral heel fijn vindt is dat ze naast glutenvrij ook koolhydraatarm zijn. Ze bevatten bovendien amper caloriën en dat maakt deze noedels erg geschikt om ruimschoots van te genieten!

Shirataki of konnyaku noedels vind je bij de grotere toko's (in elk geval bij de Amazing Oriental in het koelvak). Maar je kan ook gewone noedels of mie nemen en lekker al je boodschappen bij de supermarkt om de hoek doen. Bijna alle noedels zijn plantaardig - met eiernoedels vanzelfsprekend als uitzondering.

 
Ik had in dit geval de tofu een avond van te voren al een uur laten uitlekken met behulp van theedoek, snijplank en 2 dikke kookboeken, en vervolgens bijna de hele nacht en dag lang laten marineren om te kijken of dat nou lekkerder was. Het was lekker, maar ik vind het net zo lekker om de tofu een half uur te persen en dan een uur te laten marineren. Het is net wat je fijn vindt! Als je laat uit je werk komt is het prettig als de tofu al klaar staat natuurlijk.

Voor 2-3 personen heb je nodig:

Voor de tofu & marinade:

•  1 pak tofu (400 gram), uitgeperst, in blokjes
• 200 milliliter groentebouillon
• 4 eetlepels balsamico azijn
• 3 eetlepels sojasaus (tamari als je glutenvrij wil)
• 1 theelepel thijm
• 3 teentjes knoflook

Meng de bouillon, azijn, sojasaus en tijm. Pers de knoflook erboven uit (snijd de restjes ook fijn!). Doe het in een diep bord of brede plastic bak met de tofu blokjes. Laat zo minimaal 1 uur marineren.
Verwarm de oven op 190 graden, bekleed een bakplaat met bakpapier en verspreid de tofublokjes erover. Bak ze 20 minuten, draai ze voorzichtig om met een spatel en doe ze dan nog eens 15 minuten terug. Bakken in de pan kan natuurlijk ook, dan heb je wat meer olie nodig.


Voor de rest:

• 400 gram spruitjes 
• olie om in te bakken
• 1 ui, in blokjes
• 2 eetlepels geraspte gember
• 2 teentjes knoflook
• 1/2 theelepel sambal
• 1 pakje shirataki noedels

Spruitjes op zwemles

Als je net als ik lui bent denkt dat het gezonder is om groenten zoveel mogelijk heel te laten, geef dan de spruitjes een wasbeurt. Je kan ze ook snijden enzo, maar dan  ben je wel lang bezig. Snijd in elk geval de grote kooltjes doormidden. Stoom ze ongeveer 6 minuten (hang een zeef in een pan met een laagje water onderin, deksel erop en stomen maar). Was ook de shirataki noedels.

Verwarm wat olie in de wok op middenhoog vuur. Bak de ui een minuut of 3, doe de gember en knoflook erbij en bak nog een halve minuut. Doe de spruitjes en sambal in de wok en wok dit een minuut of 5. Verwarm de noedels op het einde kort mee. Voeg de tofu blokjes toe en serveer eventueel met wat overgebleven marinade erdoor. Eet smakelijk!

Aan het woord in Rotterdam

Zaterdag 10 november organiseert de Youth Food Movement een excursie over koemelk. In Rotterdam bezoekt een groep geïnteresseerde jongeren een jonge boerin en een biologische melkveehouder. De voorzitter van de LTO melkveehouderij vakgroep komt aan het woord en ook een veganista vertaalt haar verhaal - which would be me :)

Die dag zal ik uitleggen waarom ik geen koemelk consumeer en hoe het is om veganist te zijn. Daarna volgt een kookdemo waarbij ik laat zien hoe je een lekkere plantaardige lunch kunt maken! En nou het mooie nieuws: er zijn nog plekken vrij op deze excursie! Lijkt het je wat? Lees nog even onderstaande flyer en meld je aan bij Rowena. Misschien tot dan?